Belangrijk CBN advies voor notarissen, advocaten, gerechtsdeurwaarders en vastgoedmakelaars.

De Commissie voor Boekhoudkundige Normen heeft in haar advies van 18 april 2018 een nieuw standpunt ingenomen voor wat betreft het boeken van derdenrekeningen bij die beroepen die wettelijk verplicht worden om derdenrekeningen voor cliënten te openen en bij te houden. Het gaat hier meer specifiek over advocaten, notarissen, gerechtsdeurwaarders en vastgoedmakelaars.

Elk van voornoemde beroepsbeoefenaars heeft de wettelijke verplichting om in bepaalde gevallen zogenaamde “kwaliteitsrekeningen” te openen ter bescherming van de fondsen die hun cliënten hen in bewaring geven als tussenpersoon. 

Bij advocaten, deurwaarders en vastgoedmakelaars gaat het over collectieve derdenrekeningen. Bij notarissen is het openen van een individuele rubriekrekening op naam van de cliënt echter verplicht van zodra de gelden meer dan 4 maanden binnen het kantoor blijven en het toevertrouwde of geïnde bedrag hoger is dan 10.000 euro. Een dergelijke verplichting bestaat ook in uitzonderlijke gevallen voor gerechtsdeurwaarders.

Deze kwaliteitsrekeningen moeten geopend worden bij een door de Nationale Bank van België erkende kredietinstelling of de Deposito- en Consignatiekas. 

Uiteindelijke bedoeling is om de gelden van derden die toevertrouwd worden aan de beroepsbeoefenaar af te scheiden van het vermogen van het kantoor van de advocaat, notaris, deurwaarder of makelaar. Zo zullen deze laatsten nooit eigenaar zijn van deze fondsen, doch wel volmacht en inningsbevoegdheid hebben op de bedoelde rekeningen.

Daarom was de Commissie van oordeel dat dergelijks gelden niet (meer) mochten opgenomen worden in de activa van de balans (als zijnde beschikbare middelen) en evenmin in de passiva (als zijnde schulden aan derden – cliënten). Op deze manier wordt tegemoet gekomen aan het getrouw beeld van het vermogen, de financiële positie en de resultaten van de onderneming (KB W. Venn., art. 24,1ste lid). 

Doch zal ingevolge de regels van transparantie en controle het totaal van de derdenrekeningen wel moeten opgenomen worden in de toelichtingen bij de jaarrekening en meer bepaald onder de “andere niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen”.

Hier adviseert de Commissie het gebruik van de “nul” rekeningen:

• 074: Goederen en waarden gehouden voor rekening of ten bate en voor risico van derden.
• 075: Crediteuren wegens goederen en waarden gehouden voor rekening of ten bate en voor risico van derden

of

• 072: Goederen en waarden door derden in bewaring, in consignatie of in bewerking gegeven
• 073: Committenten en deponenten van goederen en waarden.

Het advies van de CBN is eigenlijk een heel logisch gevolg van de juridische afscheiding van het vermogen van de beroepsbeoefenaar en het vermogen van de cliënt. Dit laatste is immers niet vatbaar voor beslag en behoort niet tot het actief bij een mogelijk faillissement. 

Indien in het verleden de derdenrekeningen wel in de balans werden opgenomen kan er wel een probleem ontstaan met betrekking tot de vergelijkbaarheid van de cijfers tussen twee boekjaren. Desgevallend zal hierover een duidelijke verantwoording moeten worden opgenomen in de toelichting bij de jaarrekening en kunnen de bedragen aangepast worden mits toelichting bij de waarderingsregels. 

Er zijn ook nog bijkomende voordelen aan dit advies:

1. De solvabiliteitsratio (eigen vermogen tegenover vreemd vermogen) geeft een veel correcter beeld.
2. Gezien het balanstotaal door het wegvallen van deze rekeningen in de balans zal leiden tot een vaak (veel) lager bedrag, kan het gebeuren dat de vennootschap hierdoor haar vennootschapsbijdrage (solidariteitsbijdrage) ziet dalen van 868 euro naar 347,50 euro. Ook dat is flink meegenomen.

Wenst u over dit alles meer te weten, neem dan contact op met uw dossierverantwoordelijke.