Kaarten op tafel: de btw-administratie wil in 2024 inzicht in uw recht op aftrek!

Gemengde en gedeeltelijke btw-plichtigen moeten zich melden bij de btw-administratie. Zij hebben immers geen volledig recht op aftrek en moeten nu ook in detail doorgeven hoe ze dit recht op aftrek toepassen. Deze verplichting moet jaarlijks herhaald worden. De eerste belangrijke informatieronde was voorzien tegen 20 april 2024, maar gelet op de vele onduidelijkheden werd in extremis uitstel verleend.

Alle handelingen die verricht worden door een btw-plichtige zijn onderworpen aan btw, tenzij in de wetgeving een btw-vrijstelling voorzien is of wanneer we te maken hebben met een handeling buiten het btw-toepassingsgebied.

Als ondernemers kunt u niet kiezen welke handelingen aan btw onderworpen zijn? Hier bestaan specifieke regels voor. 

Wanneer een btw-plichtige uitsluitend handelingen verricht die onderworpen zijn aan btw, dan heeft deze gewone btw-plichtige volledig recht op aftrek en moet hij niets melden. 

Tot zover het goede nieuws. 

Gemengde btw-plichtigen verrichten enkel handelingen binnen het toepassingsgebied van de btw, zowel handelingen onderworpen aan btw als vrijgestelde handelingen. Om hun recht op aftrek te bepalen, kunnen zij kiezen tussen de methode van het algemeen verhoudingsgetal of de methode van het werkelijk gebruik. 

Gedeeltelijke btw-plichtigen verrichten zowel handelingen binnen het toepassingsgebied van de btw (belast of vrijgesteld) als handelingen buiten dit toepassingsgebied (bijvoorbeeld gratis handelingen, holdingactiviteiten, overheidshandelingen,…). Deze btw-plichtigen moeten bij het bepalen van hun recht op aftrek rekening houden met de aan btw onderworpen handelingen, wat in de praktijk neerkomt op een toepassing van de methode van het werkelijk gebruik. 

Bij vrijgestelde handelingen denken we meteen aan vzw’s en activiteiten verricht door artsen, ziekenhuizen, sport, cultuur, jeugdwerking, enzovoort. Het toepassingsgebied van vrijstellingen is echter ruimer. Er zijn immers veel ondernemingen die ook financiële handelingen verrichten, zoals het verstrekken van leningen, of actief zijn in de verhuur van onroerend goed. Dit zijn allebei voorbeelden van vrijgestelde handelingen. 

Handelingen buiten het toepassingsgebied worden nergens duidelijk omschreven. 

De melding over de toepassing van het werkelijk gebruik trad al op 1 januari 2023 in werking. Specifiek voor btw-plichtigen die per 31 december 2022 al het recht op aftrek toepasten volgens de methode van het werkelijk gebruik, gold een uiterlijke termijn voor deze melding vóór 30 juni 2023. 

Later volgde ook de wijziging dat per 1 januari 2024 de gemengde btw-plichtigen die hun recht op aftrek bepalen aan de hand van een algemeen verhoudingsgetal, dit moeten melden. Zij die dit al toepasten op 31 december 2023, moeten dit melden voor 1 juli 2024. 

Meldingen gebeuren altijd via het verzenden van een formulier E604A of E604B. 

Bij de gemengde en gedeeltelijke btw-plichtigen is het recht op aftrek beperkt. Bij de berekening ervan is er ruimte voor interpretatie. In de praktijk kan het lonen om hier toch voldoende bij stil te staan en te kiezen voor de meest optimale berekening.

Bij de methode van het algemeen verhoudingsgetal wordt het recht op aftrek bepaald aan de hand van de omzet, meer bepaald door een breuk te maken met in de teller de handelingen die met btw belast worden en in de noemer alle handelingen (met inbegrip van de handelingen die vrijgesteld zijn van btw).  

Bij de methode van het werkelijk gebruik wordt het recht op aftrek toegepast door kosten toe te wijzen aan de uitgaande handelingen. Kosten gelinkt aan de btw-activiteiten geven aanleiding tot volledige btw-recuperatie, terwijl kosten gelinkt aan de vrijgestelde activiteiten geen aanleiding geven tot btw-aftrek. Voor wat betreft de kosten die zowel toewijsbaar zijn aan de aan btw onderworpen handelingen als aan vrijgestelde handelingen, kunt u - voorlopig toch nog - zelf bijzondere verhoudingsgetallen voorstellen met verschillende parameters (omzet, oppervlakte, tijdsschema,…). 

In het verleden werd dit meestal pas grondig onderzocht wanneer er een controle aan de gang was. Nu kan dit helaas niet meer, want er is een verplichte voorafgaandelijke melding met betrekking tot de toepassing van het recht op aftrek. 

De informatie die u samen met de btw-aangifte moet melden, is afhankelijk van uw btw-statuut. 

Initieel moest de informatie doorgegeven worden tegen 20 april 2024, maar er werd recentelijk voorzien in uitstel. 

• Bent u een gemengde btw-plichtige die het algemeen verhoudingsgetal toepast? Dan moet u het definitief algemeen verhoudingsgetal over de handelingen van 2023 meedelen (dat dan meteen ook het voorlopig verhoudingsgetal is voor 2024). Wegens het verleende uitstel heeft u hiervoor tijd tot 20 juli 2024 of zelfs 9 augustus wanneer u gebruik maakt van de zomerregeling. De tekst van het uitstel is niet helemaal duidelijk. Als de informatie nu reeds beschikbaar is, mag u deze uiteraard al opnemen tegen 20 april 2024. 
• Als u een gemengde btw-plichtige bent die de methode van het werkelijk gebruik toepast (en dit ook correct hebt gemeld), dan geeft u aan hoeveel btw (in %) in aftrek wordt genomen voor 0%, 100% en volgens de bijzondere verhoudingsgetallen. Tegen 20 juli 2024 (of 9 augustus bij toepassing van de zomerregeling) dient u een eerste schatting van de informatie te rapporteren. In de btw-aangifte over het derde kwartaal 2024 (21 oktober 2024) of november 2024 (20 december 2024) rapporteert u vervolgens de finale informatie. 
• Bent u een gedeeltelijke btw-plichtige? Dan moet u de toegepaste bijzondere verhoudingsgetallen meedelen op dezelfde manier zoals de gemengde btw-plichtigen die het werkelijk gebruik toepassen. 

De meeste boekhoudpakketten hebben hun software al aangepast. Hierdoor kunt u de nodige informatie mee versturen met de btw-aangifte. 

Door de nodige meldingen te doen, geeft u de btw-administratie heel wat belangrijke informatie.  

Kiest u voor de toepassing van het werkelijk gebruik? Dan krijgt u hiervan een ontvangstmelding. De fiscus heeft dan tijd tot 31 december van het jaar volgend op het jaar waarin de melding uitwerking had om de toepassing te weigeren. In de praktijk betekent dit dat u toch een verhoogde kans loopt op controle. 

Idem voor wat betreft de toepassing van een algemeen verhoudingsgetal. Op basis van een correct ingevulde btw-aangifte kan de fiscus zelf het algemeen verhoudingsgetal berekenen. Als u een verhoudingsgetal doorgeeft dat hier van afwijkt, zal dit ongetwijfeld de nodige vragen oproepen bij de fiscus.

Het is mogelijk om de regeling te veranderen. U moet wel rekening houden met het feit dat de keuze voor de toepassing van het werkelijk gebruik in principe gebonden is aan een minimumduur die loopt tot 31 december van het derde jaar na de datum van uitwerking van die kennisgeving. De omschakeling gebeurt via het tijdig indienen van formulier E604B. 

Met al deze formaliteiten zou u het uiteindelijke doel van de meldingen uit het oog verliezen, namelijk de te verrichten herzieningen. Als u op basis van de opgegeven informatie een te hoog – of een te laag – bedrag aan btw in aftrek hebt genomen in 2023, dan moet u dit in de aangifte waar u de gestructureerde informatie doorgeeft corrigeren, zowel voor de algemene kosten als voor de bedrijfsmiddelen. 

Als alles goed verloopt in 2024 en er komen geen opmerkingen vanwege de btw-administratie, dan moet u volgend jaar opnieuw de gestructureerde informatie doorgeven. De meldingsplicht is niet meer nodig: deze was éénmalig.

Meer weten?

Als klant van Baker Tilly kunt u contact opnemen met Filip De Scheemaeker, VAT Director of uw dossierbeheerder. 
Nog geen klant? Contacteer ons voor een vrijblijvend gesprek.